Bomba arama köpekleri bir nevi detektör görevi görürler. Koku yetenekleri ve üstün içgüdüleri ile bombaları kolaylıkla bulabilir ve suçluların yakalanmasına, kurulan patlayıcıların bulunmasına yardımcı olurlar.
Bomba köpeği eğitimi oldukça zorlu ve uzun bir süreçten oluşurlar. Bir bomba köpeğini alıştırmak eğitmek kolay bir durum değildir. Bomba köpeklerinin eğitiminde öncelik eğitmenler ve köpeklerin bu konuya karşı eğilimleridir. Bazı cins köpekler çok kolay eğitilirken bazıları ise eğitilemiyorlar. Bu durumda köpek cinslerinin önemi atalarının bu konudaki eğilimleri önemlidir. Bomba aramak için yetiştirilecek olan köpekler anne babalarının sağlık ve zeka durumundan doğumuna, doğumundan sonra beslenme ve eğitimine kadar önemli ve bu birikimlerin birleşimiyle bomba eğitim köpeği özelliğini almaya hak kazanan köpeklerdir. Beslenmesinden, köpeğin işitme durumu, görme durumu ve temas durumlarının oldukça gelişmiş olması önemlidir. Köpeğimiz insanlarla iyi ilişkide ve sosyalleşmiş olması da gereklidir. İnsanlarla ilişkisinin yanı sıra görev alacağı ortamlarda da sosyalliğini sürdürmesi ve stresli olmaması son derece önemlidir.
Köpeklerin zaten doğuştan içlerinde olan iç güdü duyularının geliştirilmesi ve uygun zamanda uygun yerde iş başı yapmaları gerektiği konusunda eğitilmelidirler. Bu iç güdülerinin geliştirilmesi aşamasında avlanma iç güdüsünün geliştirilmesi en önemlisidir. Eğitim sırasında köpeklerin cinsiyetleri de cinsleri kadar ön plandadır. Örneğin; bir erkek köpek kavgacı etkiler gösterirken keşif etkisi bomba arama eğitimi açısından önemli rol oynar. Dişi köpekler ise liderinin emrine bağlı hareket eder, hamile bir dişi anne ise yavrularının karnındaki gelişimini sürdürmek için son ana doğumuna kadar avlanır.
Bomba arama köpeklerinin eğitimi ergenlik döneminde başlar. Ergenlik döneminde duyularını nasıl kullanacağını öğrenen bir köpek ömrünün sonuna kadar bu eğitimi unutmayacak ve öğretileni aynen uygulayacaktır. Rüzgarın etkisi ile dağılan kokunun dikkatini dağıtmaması gerektiğini hedefin neresi olduğunu bu aşamada öğrenirler. Oyuncakları hedef seçilerek eğitimde olan köpeklerin göremeyeceği alanlara bırakılır. Köpeklerin bulunması istenir. Bu eğitimler ormanlık yeşil alanlarda yapılır. Kullanılacak olan hedefin ortama uygun bir renkte olması seçilir ve köpeğin işi zorlaştırılır. Bu ortamda köpekler kendi oyuncaklarına sinmiş olan kendi kokularını tanıyıp bulabilirse eğitmenleri tarafından ödüllendirilecek ve görevinde başarılı sayılacaklar.
Köpekler kendi oyuncakları ile eğitim aşamasına başladıktan sonra bir sonraki aşama koku tanıma aşamasıdır. Bir köpek almış olduğu bir kokuyu ezberleyebilir o kokunun aynısını arayıp bulabilir. Bu aşamada bunu öğrenirler. Bu aşamada köpek artık kokuları daha iyi tanıyacak ve zorluk çekmeyecektir. Kokuyu aldıktan sonra hedefine sapmadan şaşırmadan vazgeçmeden varış gösterecektir. Bunu öğrenen köpeklere koklatılan patlayıcı madde kokuları maddenin bulunmasında daha hızlı sonuçlar elde edecek ve kendi oyuncağının kokusunu değil patlayıcı maddelerin kokusuna ağırlık gösterecektir. Bu aşamaya alışan köpeklere artık oyuncakları değil patlayıcı maddeler aratılmaya başlanır. Bu iki arayış arasındaki durum köpeklerin kafalarını karıştırabilir ve zorlayabilir. İlk denemelerde olumsuz sonuçlar alınabilir.
Ancak denemelerin ardından köpekler bu duruma alışacak ve iç güdüleri sayesinde aramaları kolayca yapacaklardır. Bu aşamayı geçebilen köpekler eğitim alanı dışına çıkartılır ve eğitimlerine çalışma sahasında devam ederler. Bu sayede köpeklerin ileri ki düzeylerde çalışacakları sahaya alışmaları eğitim bittiği anda o ortama girdiklerinde agresiflik göstermemeleri gerekir. Bu eğitimler sonunda bulunacak maddenin hangi yükseklikte ve ortamda olduğu köpekler için hiç önemli olmayacak. Kokusunu aldığı her maddeyi tek seferde bulacaktır.
Bu eğitim aşamalarının tamamlanması ile birlikte köpekte aranacak iki özellik vardır. Bunlardan ilki köpeğe emir veren kişiye itaat etmesidir. İkincisi ise arayacağı maddeye odaklanmasıdır. Emre itaat eden ve maddeye yoğunlaşan köpek başarılı olacaktır. Ancak bu iki özelliğin aynı oranda köpeğe aşılanması son derece önemlidir. Emre itaate çok fazla çalıştırılan köpekler aranacak maddeye olan yönelgelerini azaltırlar. Ya da çok fazla aranacak maddeye çalıştırılan köpekler emre itaati azaltacaktırlar. Bu iki özellik aynı dengede bulunmalıdır.
Bomba arama köpekleri
Yorum Yaz